De turbulentie veroorzaakt door #metoo in Hollywood leidde tot deining met golfslag in Vlaanderen en een grootschalig onderzoek in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.
De cijfers die de enquête voortbracht waren behoorlijk alarmerend: bij de respondenten op de bevraging binnen de de cultuur- en media-sector, gaven één op twee vrouwen en één op vijf mannen aan dat ze het voorbije jaar met ongewenst grensoverschrijdend gedrag te maken kregen. Soms ging het om het herhaaldelijk moeten aanhoren van seksueel getinte grappen en deningrerende opmerkingen, soms ging het om (af)gedwongen seksueel contact. Het onderzoek gaf een genuanceerd beeld van enkele risicofactoren, de moeizame doorstroom naar meldkanalen, en het gebrek aan vertrouwen in behandeling van klachten door de werkgevers.

Er volgde een eerste sensibiliseringscampagne, ondersteund door de sectorfondsen binnen de desbetreffende sectoren. Daarbij werd het belang van de opleidingen voor vertrouwenspersonen en preventie-adviseurs benadrukt. Maar er was meer nodig, vonden de sectorconsulenten, eenstemmig met het beleid. 

Zelfs al is er tegemoetgekomen aan het wettelijk bepaald beleid met betrekking tot de psychosociale risico's binnen een onderneming of organisatie, vaak durven slachtoffers van (seksuele) intimidatie of pesten niet met hun directe leidinggevende of de vertrouwenspersoon in gesprek gaan. En al helemaal niet als net die leidinggevende zelf het grensoverschrijdend gedrag stelde. Vaak ook durft een slachtoffer niet met zijn of haar verhaal naar collega's toe, om hulp vragen, gaat daar angst of schaamte mee gemoeid. 

De stuurgroep die advies verleende in het opstellen van een actieplan om het knagende probleem van het grensoverschrijdend gedrag in de sector aan te pakken, drong aan op het creëeren van een ombudsfunctie voor de ganse Cultuur- en Mediasector. 
Ombudsvrouw Gender Annelies D’Espallier, van de Genderkamer van de Vlaamse Ombudsdienst, mocht de mouwen opstropen en kreeg de opdracht om de genderombudswerking uit te breiden met een specifieke opdracht in de sector. Ze werd gevraagd om twee psychologen aan te stellen die een luisterend oor en erkenning bieden en om waar nodig en gewenst ook te bemiddelen. Annelies verwelkomde eerder deze lente haar nieuwe medewerkers, psychologen Nina en Viktor.

Wat gebeurt er als je contact opneemt met de Genderkamer?

"De eerste contactname gebeurt meestal per mail," vertelt Annelies ons, "en er wordt vrijwel steeds onmiddellijk door ons gereageerd. Ook telefonisch kan je ons bereiken, maar ervaring leert ons dat de drempel via e-mail lager lijkt te liggen. In ons antwoord op die kennisgave van een mogelijks grensoverschrijdende situatie, zullen we een eerste persoonlijke ontmoeting met iemand van ons team voorstellen. De melder kan daarbij gerust te kennen geven of hij of zij die babbel liever met Nina of met Viktor voert. Vooral inzake sexueel grensoverschrijdend gedrag kan zoiets gevoelig liggen. Dat intake-gesprek is volledig vrijblijvend en verplicht te melder verder tot niets." 

Als iemand ons contacteert met een vervelende ervaring of een klacht, dan is die persoon vaak al over een drempel gestapt om voor zichzelf op te komen. Wij nemen dus elke klacht serieus. We zijn gebonden aan beroepsgeheim, elk gesprek is vertrouwelijk.

NINA EN VIKTOR

Tijdens het eerste gesprek zal er vooral worden geluisterd naar het verhaal en wordt gepolst naar wat de verwachtingen zijn. Daarna wordt alle verkregen informatie discreet onderzocht en bekijken Nina en Viktor hoe ze de melder het beste kunnen verderhelpen.

Opties daarbij zijn:

• samen identificeren en evalueren van de opties om specifieke issues op te  ‘lossen’

• contact opnemen met andere partijen, indien de melder dit wenst en als dat gepast is

• een vergelijk proberen vinden en op zoek gaan naar oplossingen om toekomstige problemen trachten te vermijden

• wanneer de medewerkers van de Genderkamer bepaalde stappen zelf niet kunnen opnemen, begeleiden ze de melder door naar andere instanties die dit wel kunnen en ondersteunen haar/hem bij dit proces

Elk verhaal wordt ook - anoniem - opgeslagen in een database. Dit zorgt ervoor dat de Genderkamer algemener kan terugkoppelen naar een transparanter beleid en richtlijnen rond (seksueel) ongewenste situaties op de werkvloer. Dus hoe meer verhalen de Genderkamer binnenkrijgt, hoe sterker ze hierin staan.

Nina & Viktor © Saën Sunderland

Wie zijn Nina Callens en Viktor Van der Veken?

Dr. Nina Callens heeft als psychologe, seksuologe en onderzoekster in België en de USA de afgelopen 10 jaar voornamelijk projecten vormgegeven waarin een gelijke behandeling op grond van geslacht, genderidentiteit en -expressie steeds een prominente rol speelden en dit in de eerste plaats voor mensen die geen sterke achterban hebben in de maatschappij.

Gewapend met betrokkenheid en informatie, zoekt Nina de complexiteit van moeilijke en gevoelige thema’s op. Ze gelooft sterk in een nieuwe ervarings- en werkcultuur, waarin dankzij professionele ondersteuning en een transparant integriteitsbeleid, werkgevers en -nemers het beste van zichzelf kunnen geven, of het nu op het grote scherm of achter de schermen is.

Viktor Van der Veken heeft als psycholoog heel wat ervaring opgedaan in de praktijk zowel op case- als op beleidsniveau. Hij heeft gewerkt rond verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag waaronder intimidatie en pestgedrag. De ernst van deze problematiek heeft hem ertoe aangezet zich te engageren om grensoverschrijdend gedrag binnen de cultuur- en mediasector daadkrachtig aan
te pakken. Viktor wil drempels verlagen, noodzakelijke erkenning bieden en professionele ondersteuning of een juiste doorverwijzing. Verder zet hij zijn schouders onder de belangrijke taak bij te dragen aan veranderingen op beleidsniveau.

Enkele FAQ's

1. Je werkt als vaste of tijdelijke medewerker in de audiovisuele, film of digitale sector en je hebt een vervelende ervaring gehad, of je hebt een klacht over - al dan niet seksueel - grensoverschrijdend gedrag?
2. Wat gebeurt er nadat je contact neemt met de Genderkamer?
3. Wat zijn de taken van een vertrouwenspersoon?
4. Wat is de rol van een preventieadviseur?

Wil je meer lezen over de Genderkamer?

Psychologen Nina en Viktor en Ombudsvrouw Annelies © Saën Sunderland

Opleiding tot vertrouwenspersoon: Neem hier een kijkje in mediarte opleidingsagenda

Eerstvolgende opleiding Preventieadviseur op 25 juni: Schrijf je hier in! 

In samenwerking met kennispartner Attentia biedt mediarte opleidingen tot Vertrouwenspersoon en Preventieadviseur aan.

Bron: mediarte